34 osoby w Punktach Zgłoszeniowo-Koordynacyjnych, 26 interwencji Zespołu Lecznictwa Środowiskowego, 413 wizyt w Poradniach Zdrowia Psychicznego, 5 nowych pacjentów Oddziału Dziennego oraz 35 osób przyjętych w stanie nagłym do Całodobowego Oddziału Psychiatrii. To dane tylko z pierwszych dwóch tygodni działalności Centrum Zdrowia Psychicznego przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 4 w Bytomiu. Wdrażamy nową jakość w opiece nad zdrowiem psychicznym mieszkańców Bytomia – mówi Wojciech Sołtys, zastępca dyrektora WSS nr 4 ds Centrum Zdrowia Psychicznego. Taka liczba osób w nowo powołanych jednostkach CZP, mimo wciąż niewielkiej świadomości mieszkańców, świadczy o ogromnej potrzebie na realizowane przez nie świadczenia.

Na mieszkańców Bytomia czeka zespół psychiatrów, psychologów, pielęgniarek psychiatrycznych, terapeutów środowiskowych i asystentów zdrowienia. Dwa punkty zgłoszeniowo-koordynacyjne w Śródmieściu i Szombierkach czynne są przez 10 godzin, pięć dni w tygodniu (poniedziałek-piątek, 8.00-18.00). Można się tam zgłosić bez skierowania. Nie tylko w swojej sprawie - także w sprawie osoby bliskiej lub znajomej, wobec której zachodzi podejrzenie, że dzieje się z nią coś niepokojącego, a nie może sama udać się do CZP. Wówczas członkowie Zespołu Lecznictwa Środowiskowego jadą na miejsce rozeznać sytuację, a jeśli to konieczne, podejmują interwencję. To jeden z celów reformy psychiatrii – mówi Wojciech Sołtys. Wychwytujemy problem i zaczynamy leczenie we wczesnej fazie zaburzenia, kiedy często możliwe jest całkowite wyleczenie, a zanim dojdzie do kryzysu.

O skuteczności podejmowanych działań świadczą statystyki – dzięki celności prowadzonych interwencji, średni okres hospitalizacji psychiatrycznej pacjentów kierowanych w stanie nagłym przez Punkty Zgłoszeniowo–Koordynacyjne wyniósł ok. 4 dni, a większość pacjentów kierowanych w trybie pilnym do Poradni Zdrowia Psychicznego spotkało się ze specjalistą jeszcze tego samego dnia.

Nowością jest też funkcja Asystenta Zdrowienia. W bytomskim zespole jest ich dwóch. To nowy zawód wykonywany przez osoby, które same doświadczyły kryzysu psychicznego, pokonały go i przeszły specjalistyczne, półroczne szkolenie. Wcześniej jednak musiały przejść terapię własną, żeby zrozumieć swoje przeżycia. Aby móc pracować z pacjentami, asystenci zdrowienia muszą też odbyć kilkumiesięczne staże w placówkach zajmujących się zdrowiem psychicznym m.in. w szpitalnych oddziałach psychiatrycznych, środowiskowych domach samopomocy, zespołach leczenia środowiskowego, fundacjach oraz stowarzyszeniach. Ich rolą jest pomoc w nadaniu psychiatrii ludzkiej twarzy – mówi z-ca Dyrektora. Osoba, która sama przeszła kryzys, jest wiarygodnym przewodnikiem.

Zespół bytomskiego Centrum Zdrowia Psychicznego rozpoczął działalność w najtrudniejszym dla wielu momencie w roku. Jak wynika z badań przeprowadzonych w 2021 r. przez Uniwersytet Medyczny w Salzburgu, po świętach, a zwłaszcza po Nowym Roku, wzrasta liczba samobójstw. I takie zjawisko od lat obserwowane było w Oddziale Psychiatrii bytomskiego szpitala. Presja społeczna, przemęczenie i nierealne oczekiwania względem świąt, w zderzeniu z rzeczywistością stają się bolesne i nie do wytrzymania. To tak zwany „efekt złamanej obietnicy” opisany po raz pierwszy w 1987 r. przez prof. Marjorie Baier z Wyższej Szkoły Pielęgniarstwa w Illinois, specjalizującej się w społecznym pielęgniarstwie zdrowia psychicznego. Zawiedzione, nierealne oczekiwania stają się dodatkowym obciążeniem dla istniejących wcześniej problemów psychicznych. Pojawia się frustracja, rozczarowanie, złość, beznadzieja. U chorych na depresję mogą pojawić się samooskarżenia i myśli samobójcze; osoby zmagające się z nałogami częściej przerywają abstynencję. Osoby dotknięte kryzysem samotności mogą poczuć się oszukane, a odraczane wcześniej konflikty wybuchają ze zdwojoną siłą, zwiększając impulsywność osób zmagających się z zaburzeniami osobowości.

Niewykluczone, że po Nowym Roku liczba odwiedzających Punkty Zgłoszeniowo-Koordynacyjne Centrum Zdrowia Psychicznego w Bytomiu znacznie się powiększy.

W skład Bytomskiego Centrum Zdrowia Psychicznego wchodzą:

• Całodobowy Oddział Psychiatrii, z działającym całą dobę Punktem Przyjęć
• Dzienny Oddział Psychiatrii
• Zespół Lecznictwa Środowiskowego, ściśle współpracujący z Zespołem Psychiatryczno – Środowiskowym Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Bytomiu

Poradnie Zdrowia Psychicznego w:

• Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 4 w Bytomiu, al. Legionów 10 (wejście od pl. Rodła)
• Poradni „Szombierki”, ul. Orzegowska 52A
• Centrum Medycznym Sigma Bi, ul. Wyczółkowksiego 26

Punkty Zgłoszeniowo-Koordynacyjne (zgłoszenia osobiście, telefonicznie lub mailowo):

• w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 4 w Bytomiu, al. Legionów 10 (wejście od pl. Rodła)
  tel. 32 396 4810; 32 396 4809, e-mail: pzk1@szpital4.bytom.pl
• przy Poradni „Szombierki”, ul. Orzegowska 52A tel. 32 281 97 94, e-mail: pzk2@szpital4.bytom.pl